The prison chaplain as a part of penitentiary care? Transformation of the Czech prison system after the fall of communism
Opieka duszpasterska jako część opieki penitencjarnej? Przemiany czeskiego systemu więziennego po upadku komunizmu
DOI:
https://doi.org/10.7420/AK2020ESłowa kluczowe:
prison, chaplain, penitentiary care, religion, Czech Republic, więzienie, opieka duszpasterska, system penitencjarny, religia, Republika CzeskaAbstrakt
The prison system in the Czech Republic has been carrying out a reform process since the end of the communist regime, and has gone through more than 30 years of transformation, based on an effort to make it a modern European correctional system. Part of this change is the transformation of pastoral care, which is presented as one of the key pillars of penitentiary (and also postpenitentiary) care in the Czech Republic. This text is focused on the historically changing role of prison chaplains in the process of release preparation and rehabilitation of inmates in post-communist Czech prisons. Our aim is to compare official declarations, which are reproduced in written documents, with everyday practice from the perspectives of three different groups within the prison environment. This study is based on ethnographic research conducted in Czech prisons for men. The data corpus includes qualitative interviews with selected actors of the prison world (prison chaplains, inmates, and representatives of prison management), material gathered through observations inside prisons, and an analysis of the documentation on the Czech penitentiary system. We have found that although prison chaplains have become an integral part of the Czech prison world, their position is still specific in comparison with the rest of prison staff. In our study, we will focus on the historical evolution of the position of prison chaplains within the organisational structure of prisons, the nature of their work with inmates, and interactions with other prison actors.
Od zakończenia reżimu komunistycznego czeski system więzienny przechodził ciągły proces reformowania. Ponad 30-letnia transformacja była oparta na dążeniu do osiągnięcia poziomu nowoczesnego europejskiego systemu penitencjarnego. Częścią tej zmiany była transformacja opieki duszpasterskiej, która jest przedstawiana jako jeden z kluczowych filarów opieki penitencjarnej (a także postpenitencjarnej) w Czechach. Niniejszy artykuł koncentruje się na pokazaniu zachodzącej na przestrzeni lat zmiany roli kapelanów więziennych w procesie przygotowywania więźniów do zwolnienia oraz ich resocjalizacji w czeskich więzieniach postkomunistycznych. Celem artykułu jest porównanie oficjalnych, udokumentowanych informacji z codzienną praktyką pokazaną z perspektywy różnych grup uczestników systemu więziennego. Niniejsze opracowanie jest oparte na wynikach badania etnograficznego przeprowadzonego w czeskich więzieniach dla mężczyzn. Dane wykorzystane w artykule obejmują: wywiady jakościowe z wybranymi uczestnikami systemu więziennego (kapelanami więziennymi, więźniami, przedstawicielami funkcjonariuszy służby więziennej), materiały zebrane podczas obserwacji w więzieniach oraz analizę dokumentacji dotyczącej czeskiego systemu penitencjarnego. Pokazują one, że kapelani więzienni stali się integralną częścią czeskiego systemu więziennego, jednak ich pozycja – w porównaniu do reszty personelu więziennego – jest nadal specyficzna. Przeprowadzona analiza skupia się na zmianie pozycji kapelanów więziennych w strukturze organizacyjnej więzień, jaka się dokonała na przestrzeni lat, specyfice ich pracy z więźniami oraz interakcji
z innymi osobami obecnymi w systemie więziennictwa.
Bibliografia
Becci I. (2012). Imprisoned Religion: Transformation of Religion During and After Imprisonment in Eastern Germany. Surrey: Ashgate Publishing Limited.
Becci I. and Dubler J. (2017). ‘Religion and religions in prisons: Observations from the United States and Europe’. Journal for the Scientific Study of Religion 56(2), pp. 241–247.
Beláňová A. (2018). ‘Být kaplanem v Česku. Zdroje nejistoty a nacházení opory’ [Being a chaplain in Czechia: Sources of uncertainty and finding support]. Český lid / The Czech Ethnological Journal 105(1), pp. 25–43.
Beláňová A. and Trejbalová T. (2020). ‘‘Prvních deset let jsem si s personálem netykal’. Pozice kaplana v české věznici’ [‘In the first ten years no staff befriended me’: The position of a chaplain in the Czech prison system]. Sociológia / Slovak Sociological Review 52(1), pp. 5–23.
Casanova J. (1994). Public Religions in the Modern World. Chicago–London: University of Chicago Press.
Dirga L. (2016). ‘Možnosti a úskalí vězeňské etnografie: metodologická reflexe využití vězeňské etnografie v českém kontextu’ [Possibilities and pitfalls of prison ethnography: Methodological reflection on the use of prison ethnography in the Czech context]. Česká kriminologie / Czech Criminology 2(1), pp. 1–12.
Dirga L. (2017). ‘Body as a project: The relationship Czech prisoners have to their bodies’. Sociológia / Slovak Sociological Review 49(6), pp. 636–656.
Dirga L. (2020). Humanizace českého vězeňství očima jeho aktérů [Humanisation of the Czech prison system from the perspectives of its actors]. Pilsen: University of West Bohemia (in print).
Dirga L. and Hasmanová Marhánková J. (2014). ‘Nejasné vztahy moci – vězení očima českých dozorců’ [Prison as a place of ambiguous power relations: The perspectives of Czech prison guards]. Sociologický časopis / Czech Sociological Review 50(1), pp. 83–105.
Dirga L. and Váně J. (2016). ‘Postpenitenciární péče z perspektivy nábožensky založených organizací’ [Post-penitentiary care from the perspective of religious organisations]. In V. Černíková and J. Firstová (eds.) Postpenitenciární péče: aktuální otázky [Post-Penitentiary Care: Current Issues]. Hodonín: European Institute of Law and Forensic Engineering, pp. 104–109.
Dirga L., Lochmannová A. and Juříček P. (2015). ‘The structure of the inmate population in Czech prisons’. Sociológia / Slovak Sociological Review 47(6), pp. 559–578.
Hoge D.R. (2011). ‘The sociology of clergy’. In P.B. Clark (ed.) The Oxford Handbook of the Sociology of Religion. Oxford: Oxford University Press, pp. 581–596.
Jensen K.D. and Gibbons S.G. (2002). ‘Shame and religion as factors in the rehabilitation of serious offenders’. Journal of Offender Rehabilitation 35(3–4), pp. 209–224.
Jiřička V., Podaná Z., Petras M. and Hůrka J. (2014). ‘Prediction of offending: SARPO – the Czech tool for assessment of offenders’ criminogenic risk and needs’. Journal of Criminology 1(1), pp. 1–8.
Johnson B.R. (2011). ‘The role of religious institutions in responding to crime and delinquency’. In P.B. Clark (ed.) The Oxford Handbook of the Sociology of Religion. Oxford: Oxford University Press, pp. 857–876.
Kerley K.R., Matthews T.L. and Blanchard T.C. (2005). ‘Religiosity, religious participation, and negative prison behaviours’. Journal for the Scientific Study of Religion 44(4), pp. 443–457.
Lochmannová A. (2020). Tělo za katrem [The Body Behind Bars]. Prague: Academia.
Ministry of Justice of the Czech Republic (2016). Koncepce vězeňství do roku 2025 [The Czech Prison System Conceptual Framework Until 2025]. Prague: Ministry of Justice of the Czech Republic.
Nedbálková K. (2006). Spoutaná Rozkoš: (re) produkce genderu a sexuality v ženské věznici [Chained Pleasure: (Re)production of Gender and Sexuality in Women’s Prison]. Prague: Sociologické nakladatelství.
Opatrný A. (1992). Desetiletí duchovní obnovy: 1988–1997 [Decades of Spiritual Renewal: 1988–1997]. Svitavy: Trinitas.
Prison Service of the Czech Republic (2019). Statistická ročenka Vězeňské služby České republiky 2018 [Statistical Yearbook of the Prison Service of the Czech Republic]. Prague: Generale Directorate of the Prison Service of the Czech Republic.
Synek J. (2013). Svobodni v nesvobodě: náboženský život ve věznicích v období komunistického režimu [Religious Life in Czechoslovak Prisons in the Period of the Communist Regime]. Vyšehrad: Institute for the Study of Totalitarian Regimes.
Váně J. (2012). Komunita jako nová naděje? Náboženské neinstitucionalizované komunity optikou sociologie náboženství [Community as the New Hope?: Religious (Non) institutionalised Communities from the Perspective of Sociology of Religion]. Pilsen: University of West Bohemia.
Váně J. (2015). ‘Jak/co jim říci, aby naslouchali? Aneb nastolování témat ve veřejném prostoru českou katolickou církví’ [How/what to say to make them listen?: The Czech Catholic Church setting agenda in the public space]. Studia Theologica 17(3), pp. 203–229.
Váně J. and Dirga L. (2016). ‘Religiosity behind bars: Forms of inmate’s religiosity in the Czech prison system’. Sociológia / Slovak Sociological Review 48(6), pp. 641–663.
Váně J. and Dirga L. (2020). ‘Religion and Czech prison: The history of an ambivalent partnership’. In J. Martínez-Ariño, A. Zwilling (eds.) Religion and Prison in Europe: A Contemporary Overview. Cham: Springer International Publishing (in print).
Váně J. and Kalvas F. (2013). ‘Agenda-setting effect of focusing events: Case study of church restitutions issue’. Sociólogia / Slovak Sociological Review 45(3), pp. 290–315.
Váně J. and Stočes J. (2016). ‘The Tachov region and its religious memory: New Sudetenland or a home of failure?’. Pantheon 11(1), pp. 49–76.
Walters-Sleyon G. (2013). ‘Studies on religion and recidivism: Focus on Roxbury, Dorchester, and Mattapan’. Trotter Review 21(1), pp. 22–48.
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Art. 11 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1231.) przyznaje autorskie prawa majątkowe do utworu zbiorowego (w tym publikacji periodycznej) wydawcy, zaś do poszczególnych części mających samodzielne znaczenie - ich twórcom. Pomimo, że przeważnie na treść utworów zbiorowych składają się utwory wielu autorów, to inicjatorem ich powstanie jest wydawca, któremu ustawa przyznała autorskie prawa majątkowe do całości takiego utworu jako takiego, czyli prawo do decydowania o sposobach eksploatacji i otrzymywania wynagrodzenia. Do poszczególnych części utworu zbiorowego, poszczególnych utworów, prawo przysługuje ich twórcom, chyba że przeniosą je na wydawcę.
Na platformie udostępniane są poszczególne artykuły wraz z zestawem metadanych tylko jeżeli autorzy wyrazili zgodę na wykorzystanie utworu (publikacji naukowej) na tym polu eksploatacji. Dostrzegając korzyści społeczne, jakie daje otwarty bezpłatny dostęp do publikacji prawniczych, Instytut Nauk Prawnych PAN jako Wydawca czasopisma, korzystając z legitymacji ustawowej, zadecydował o opublikowaniu całych woluminów periodyku.
Autorzy artykułów opublikowanych w czasopiśmie, zainteresowani udostępnieniem publikacji w sposób otwarty, proszeni są o kontakt z Wydawcą w sprawie zawarcia umowy licencyjnej.
