Polska kryminologia i nauki penalne w pierwszej dekadzie po zakończeniu II wojny światowej

Autor

DOI:

https://doi.org/10.7420/AK2019V

Słowa kluczowe:

kryminologia, ideologia komunistyczna, nauki społeczne, nauki prawne, Komisja Konsultacyjna przy Ministerstwie Sprawiedliwości, badania kryminologiczne, kierunki badań kryminologicznych, pionierzy polskiej kryminologii

Abstrakt

Artykuł prezentuje stan polskiej kryminologii i nauk penalnych w pierwszym dziesięcioleciu po zakończeniu II wojny światowej. Ideologia komunistyczna wywierała wówczas znaczący wpływ na naukę, w szczególności zaś na nauki społeczne i prawne. Niektórzy przedstawiciele prawa karnego, kierując się obowiązującą wówczas ideologią, uważali kryminologię za naukę zbędną. Na podstawie materiałów źródłowych z Archiwum Akt Nowych ukazane zostały nieznane dotąd fakty z okresu tzw. sowietyzacji nauki prawa karnego, rozpoczętego działalnością Komisji Naukowo-Konsultacyjnej przy Ministerstwie Sprawiedliwości. Pomimo dominujących w omawianym okresie dogmatyzmu i schematyzmu w ujmowaniu zagadnień kryminologicznych niektórzy polscy kryminolodzy skutecznie bronili się przed antykryminologicznym nastawieniem ówczesnych władz. Na miarę możliwości podejmowali też ważne problemy kryminologiczne, prowadząc w wybranych obszarach badania zarówno w odniesieniu do przestępczości dorosłych, jak i nieletnich. Dzięki takiej postawie w tym najtrudniejszym dla polskiej kryminologii okresie stworzony został solidny fundament zarówno do kontynuacji wcześniejszych badań, jak i podejmowania nowych wyzwań badawczych po październiku 1956 r., który dał początek tzw. odnowie w życiu politycznym.

Opublikowane

2019-12-02

Jak cytować

Pływaczewski, E. W. (2019). Polska kryminologia i nauki penalne w pierwszej dekadzie po zakończeniu II wojny światowej. Archiwum Kryminologii, (XLI/2), 381 - 402. https://doi.org/10.7420/AK2019V

Numer

Dział

Artykuły